Podatek od kupna mieszkania – co musisz wiedzieć?

Zakup mieszkania to poważna decyzja finansowa, która wiąże się nie tylko z kosztem samej nieruchomości, ale również z szeregiem obowiązków. Kto i kiedy musi zapłacić podatek? Czym jest PCC? Czy istnieją możliwości uzyskania zwolnienia lub ulgi od podatku od nieruchomości przy zakupie mieszkania? Sprawdź!

Podatek od zakupu mieszkania 2024. Ile wynosi?

Zakup mieszkania to nie tylko radość z nowej nieruchomości, ale również konieczność uregulowania zobowiązań podatkowych. W 2024 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, kupujący mieszkanie muszą liczyć się z dwoma podstawowymi: podatkiem od towarów i usług (VAT) oraz od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Podatek VAT jest regulowany przez Ustawę o podatku od towarów i usług i dotyczy wyłącznie mieszkań oraz domów nabywanych na rynku pierwotnym, czyli bezpośrednio od dewelopera. Jest już wliczony w cenę nieruchomości, co oznacza, że dokonując płatności na rzecz dewelopera, automatycznie uiszczasz również VAT. Jego stawka wynosi 8% ceny sprzedażowej. Wyjątkiem są tzw. mikroapartamenty, czyli lokale o powierzchni użytkowej mniejszej niż 25 mkw. W ich przypadku stawka VAT wzrasta do 23%. Wynika to z faktu, że formalnie mikroapartamenty nie są uznawane za mieszkania, a lokale użytkowe.

PCC jest regulowany przez Ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych i dotyczy transakcji kupna-sprzedaży na rynku wtórnym. Innymi słowy – od osoby fizycznej lub prawnej, która nie jest deweloperem. Podatek nie jest wliczony w cenę mieszkania i musi zostać opłacony osobno. Stawka PCC wynosi standardowo 2% wartości rynkowej nieruchomości.

Podatek od kupna mieszkania – pierwsze mieszkanie

Z dniem 1 stycznia 2024 roku weszły w życie istotne zmiany w zakresie PCC przy zakupie pierwszego mieszkania. Przepisy regulują zarówno transakcje na rynku wtórnym, jak i pierwotnym, wprowadzając zwolnienia oraz nowe obowiązki podatkowe.

Ogólna zasada jest taka, że nabywając pierwsze mieszkanie, nie masz obowiązku płacenia PCC. Dotyczy to zarówno rynku pierwotnego, jak i rynku wtórnego.

Istnieje jednak wyjątek od tej reguły. Od 1 stycznia 2024 roku podatek w wysokości 6% dotyczy transakcji, w których jedna osoba albo grupa osób nabywa co najmniej 6 lokali mieszkalnych w jednym budynku lub całym kompleksie. Ma to na celu ograniczenie spekulacji na rynku nieruchomości.

Kto płaci podatek od kupna mieszkania?

Podatek PCC przy zakupie mieszkania, który dotyczy transakcji kupna-sprzedaży na rynku wtórnym, płaci kupujący. Nabywca musi uiścić odpowiednią kwotę w urzędzie skarbowym.

Czas na zapłatę PCC wynosi 14 dni od daty zawarcia umowy sprzedaży. W tym samym terminie należy również złożyć deklarację podatkową na formularzu PCC-3. Można go wypełnić i złożyć online za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego. Warto wybrać tę metodę, ponieważ znacznie ułatwia i przyspiesza całą procedurę.

Zwolnienie z podatku od kupna mieszkania

Oprócz wspomnianego już zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie pierwszego mieszkania na rynku wtórnym istnieją również inne przypadki, w których nabywca nieruchomości może uniknąć tego obowiązku. Do najważniejszych należą:

nabycie mieszkania od spółdzielni mieszkaniowej z prawem spółdzielczym własnościowym;
wykup mieszkania komunalnego;
wykup mieszkania na podstawie przepisów o ochronie środowiska – jeżeli nabywasz nieruchomość w ramach realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia innego lokalu poza obecnymi granicami kraju lub wykupujesz mieszkanie na podstawie przepisów o ochronie i kształtowaniu środowiska;
odkupienie nieruchomości od Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Zwolnienie z PCC obowiązuje też w przypadku zamiany mieszkań między członkami najbliższej rodziny. Mowa o osobach zaliczanych do I grupy podatkowej (małżonkach, zstępnych, wstępnych, pasierbach, rodzeństwu, ojczymie, macosze).

Podatek od kupna mieszkania to nie wszystko! Jakie obowiązki ciążą na nowym właścicielu?

Nabycie własnego mieszkania wiąże się również z pewnymi obowiązkami finansowymi, które wykraczają poza jednorazowy podatek od czynności cywilnoprawnych. Jednym z najważniejszych, a zarazem cyklicznych obciążeń jest podatek od nieruchomości. Jego zasady i stawki ustala rada gminy. Obowiązek opłaty spoczywa na właścicielach, tzw. posiadaczach samoistnych oraz użytkownikach wieczystych nieruchomości. Opodatkowaniu podlegają grunty, budynki lub ich części oraz budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jak obliczyć podatek od mieszkania? Należy pomnożyć powierzchnię użytkową lokalu przez obowiązującą stawkę podatku. Warto jednak pamiętać, że w przypadku budynków mieszkalnych stawka podatku może być różna w zależności od tego, czy lokal jest wykorzystywany na cele mieszkaniowe czy np. na wynajem.

Musisz też mieć na uwadze, że zgodnie z polskim prawem każda transakcja kupna-sprzedaży nieruchomości musi być przeprowadzona z udziałem notariusza. Sporządzenie aktu notarialnego wiąże się z koniecznością uiszczenia taksy notarialnej. Jej wysokość jest regulowana przez Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej i zależy od wartości nieruchomości. W praktyce oznacza to wydatek od 100 zł (dla nieruchomości o wartości do 3000 zł) do nawet 10 000 zł (dla nieruchomości o wartości powyżej 2 000 000 zł).

Oprócz taksy notarialnej kupujący musi liczyć się również z innymi wydatkami, takimi jak koszty sądowe, ubezpieczenie mieszkania, koszty ewentualnego kredytu hipotecznego czy remontu i wyposażenia.

A jeśli planujesz sprzedaż mieszkania, pamiętaj, że wtedy też mogą pojawić się inne kwestie podatkowe. Skorzystaj z pomocy naszych ekspertów, którzy specjalizują się w skupie nieruchomości. Przeprowadzimy Cię przez cały proces sprzedaży!

Przeczytaj także:

Spadek po ojcu, gdy żyje matka

07 listopada 2024

Śmierć bliskiej osoby to trudny moment dla rodziny. Oprócz emocjonalnego bólu wiąże się również z